VR-therapie in de strijd tegen burn-out - AG Employee Benefits
Virtual reality as a cure for burnout - interview with Dr A. Bosteels

Gepubliceerd op 08/11/2022

DELEN

Virtual reality als remedie tegen burn-out.

​​​​​​​Interview met dokter Arnaud Bosteels

​Kan virtual reality het genezingsproces bij burn-out bevorderen en helpen bij de re-integratie op de werkvloer? Bij AG geloven we van wel. In 7 vragen en antwoorden verduidelijkt dokter Arnaud Bosteels hoe VR onze veerkracht kan verhogen.

1  Virtual reality inzetten in de strijd tegen burn-out, hoe kwam u op dat idee?

"Dat idee was er niet meteen. Als anesthesist gebruik ik virtual reality in mijn praktijk om mensen te ontspannen, pijn te verzachten... Tijdens mijn zoektocht naar kennis over VR, bleek dat virtuele realiteit vooral op het vlak van mentale gezondheid een verschil zal maken. 
Wanneer ik diensthoofd werd, was ik ook geïnteresseerd in methodes om burn-out van medewerkers te voorkomen. En dus aangenaam verrast toen een spreker op een congres vertelde dat we met VR het gedrag van mensen kunnen aanpassen. We kunnen iemand via virtuele realiteit zijn problemen laten analyseren vanuit het perspectief van een derde persoon. Dat is een zeer interessante piste bij de behandeling van burn-out. Na gesprekken met zowel VR- als burn-out-experten zoals professor Lode Godderis, was ik er snel van overtuigd dat er potentieel in zat."

2  Wat is de link met AG in dit verhaal? 

"Ik had al contact gehad met AG in het kader van de reorganisatie van de zorgstructuur in het ziekenhuis waar ik werk en ook voor de toegang van patiënten tot VR en de mogelijkheden tot terugbetaling. Toen ik specifiek rond burn-out wou gaan werken, was AG erg geïnteresseerd. Burn-out is voor hen een belangrijke problematiek. Ze stelden me voor om mijn project financieel te steunen en tegelijkertijd hun partners mee in het proces te betrekken, zodat ik makkelijker toegang kon krijgen tot therapeuten en experten die met burn-out bezig zijn. Zoals het medisch centrum van Ternat waar professor Sara De Gieter wetenschappelijk onderzoek realiseert met haar team van het departement Psychologie (VUB). Samen werken we de onderzoeksprotocollen uit."

​"Als je mensen beter kan voorbereiden op een moeilijk evenement, de terugkeer naar het werk, dan zal het beter verlopen." 

​​​​​​​  Hoe verloopt zo’n VR-therapie precies? En waar wordt deze nog ingezet? 

"Er zijn twee assen waarop we onderzoek verrichten: de re-integratie op de werkvloer na burn-out en de preventie van burn-out. 
Wat het eerste betreft, ben ik gestart met de ontwikkeling van een VR-re-integratiemodule in samenspraak met professor Godderis. Het is een ervaring die mensen virtueel terug naar het werk stuurt, om ze beter voor te bereiden op de terugkeer naar het echte werk. De patiënt ervaart via de VR-headset verschillende stressoren: collega’s die een praatje komen maken, de baas die vraagt om een presentatie te geven… Deze VR-ervaring wordt gebruikt onder toezicht van zijn of haar therapeut en nadien praten ze er samen over. Een tweede stap kan zijn dat de patiënt de VR-headset mee naar huis neemt om te oefenen. We maken er dus een medische behandeling van en daarom moet de VR-therapie wetenschappelijk gevalideerd worden. 
De tweede as, preventie, is zeker zo belangrijk want de kennis op de werkvloer rond burn-out is nog altijd onvoldoende. De signalen worden niet herkend, leidinggevenden beseffen niet dat ze een cultuur creëren die niet ideaal is ... Een ervaring ontwikkelen om de kennis over burn-out te bevorderen is een heel andere tak van de VR-technologie. Het is aangetoond dat we beter onthouden wat we leren in de virtuele realiteit dan vanuit boeken. Preventieadviseurs kunnen deze VR-ervaring gebruiken wanneer firma’s voor hun leidinggevenden een opleiding wensen om burn-out te voorkomen."





​​


4  Stel, er zijn geen limieten… Wat is uw ultieme streefdoel met dit project? 

"Het voordeel van VR is dat het heel gemakkelijk te gebruiken is door iedereen. Het is iets klein, en zeker niet meer zo duur. Voor 250 euro kan men al een heel degelijke VR-headset kopen. Zo kan VR voor iedereen die er nood aan heeft, wereldwijd, beschikbaar zijn om een burn-out te vermijden of om de re-integratie te vergemakkelijken. 
Verder hoop ik dat we in de toekomst de meest gepersonaliseerde VR-ervaring kunnen aanbieden. Voor de uitwerking ervan werken we samen met de marktleider in Vlaanderen op het vlak van VR in medische toepassingen: One Bonsai."

5  Ziet u bepaalde risico's of valkuilen? 

"De eerste valkuil is te snel willen gaan en te veel in je eigen product geloven. Je moet in je product geloven uiteraard, maar zolang het niet getest is, kunnen we moeilijk zeggen dat het echt werkt. Het moet wetenschappelijk gevalideerd worden. Dit neemt heel wat tijd in beslag, is duur en vaak lastig. Maar als je iets op de markt wil brengen dat mensen beter kan maken, dan moet je dat kunnen bewijzen.
Een tweede valkuil is te ver willen gaan met de VR-ervaring. Als we patiënten aan te veel stressoren blootstellen, in hoeverre zetten we dan een stap achteruit in hun genezingsproces? Aan de andere kant is dat ook juist de bedoeling natuurlijk: in hoeverre zijn patiënten klaar om terug aan het werk te gaan en misschien is het beter dat ze soms een stap achteruitzetten na een terugkeer in een virtuele werkomgeving dan na een terugkeer in de echte wereld. 
Kortom, we mogen niet uit het oog verliezen wat het échte doel is: mensen met burn-out helpen. We mogen de technologie niet als uitgangspunt gebruiken, maar altijd overwegen of de volgende stap nog altijd aan de vraag beantwoordt. Dat is een continue denkoefening."

6  Kan VR-therapie zorgen voor een snellere werkhervatting? 

"Dat kan ik momenteel nog niet bevestigen, maar de tientallen therapeuten aan wie ik het idee voorgelegd heb, zien er echt waarde in. Als je mensen beter kan voorbereiden op een moeilijk evenement, de terugkeer naar het werk, dan zal het beter verlopen. Hetzelfde voor preventie, VR wordt gebruikt om mensen zaken aan te leren. We kunnen emoties in het leerproces brengen. Het is leren door ervaring en dat zorgt ervoor dat je alles beter onthoudt. 
Op het vlak van re-integratie na burn-out moet het uiteraard nog getest worden, dus het is afwachten. Anders was ik al een paar stappen verder. Op een objectieve manier aantonen dat het werkt, namelijk een succesvolle re-integratie ondanks een kortere afwezigheid van het werk, dat is voor mij de Holy Grail. En als het niet werkt, dan moet dat ook worden aangetoond."

7  Hoever staat u en wat zijn de volgende stappen​? 

"De eerste stap in de klinische validatie van de VR-re-integratiemodule was een test door een 20-tal vrijwilligers. We vroegen hen of de VR-ervaring realistisch is, hen het gevoel geeft op de werkvloer te zijn en of ze ook stress ervaren in deze virtuele wereld. De virtuele omgeving dient hiervoor niet een exacte kopie te zijn van de werkvloer. De hersenen leggen immers makkelijk de link. En de resultaten waren positief: aan de ene kant bleek dat de VR-ervaring een toename aan stress veroorzaakt en aan de andere kant bleek ook dat de mensen echt wel de indruk hebben dat ze op ‘het werk’ aanwezig zijn en dat de virtuele situatie echt lijkt te zijn. Het zijn zeker bemoedigende resultaten, al moeten we niet vergeten dat we in een kleine groep hebben getest.

De tweede stap, die binnenkort start, is een haalbaarheidsstudie bij een tiental patiënten in het Medisch Centrum Ternat, een partner van AG in het kader van de Return To Work-trajecten. Het is de bedoeling om in nauwe samenwerking met de therapeuten en hun cliënten een goed beeld te krijgen over de gebruiksvriendelijkheid en het klinische effect van de VR. Dit is een belangrijke stap want zo kunnen we grote problemen detecteren en oplossen voor we overgaan naar de test op grotere schaal. 

De derde stap, die zal starten in 2023, is een grote klinische validatie. We vergelijken een groep burn-out patiënten die VR gebruiken met een groep zonder VR. Deze klinische gegevens zijn uiteraard van essentieel belang om de waarde van de VR aan te tonen. Het is tegelijkertijd ook een eerste stap naar CE-markering, een proces dat wel 2 jaar kan duren.

Momenteel ligt de focus volledig op re-integratie. Er is echter ook een duidelijke vraag naar preventiemogelijkheden met VR en deze volgende stap is zeker niet ver weg. Om de VR-therapie aan alle mogelijke gebruikers aan te kunnen bieden, moet ik een gepaste structuur opzetten en op zoek gaan naar de nodige fondsen. Ik werk momenteel aan het businessmodel en aan de samenstelling van een team om ook deze challenge aan te gaan. Het is een intensief proces, maar de mogelijkheid om met een innoverende technologie een grote groep mensen vooruit te helpen is een fantastisch perspectief."

Bedankt voor dit open gesprek. We wensen u veel succes en kijken uit naar het vervolgverhaal!

​     Wie is Arnaud Bosteels?​​
  • Belgisch anesthesist en oprichter van de Virtual Reality Unit in Kliniek Sint-Jan te Brussel
  • Researcher en bedrijfsleider van Melimpus
  • Linkedin​


​Arbeidsongeschiktheid en een duurzame terugkeer naar het werk is een thema dat 
AG Employee Benefits nauw aan het hart ligt. Daarom lanceerden we de succesvolle
Return To Work-programma's als onderdeel van onze verzekering gewaarborgd inkomen Income Care.

Wil u er graag meer over weten? 
Maak gerust een afspraak met uw vertrouwde contactpersoon of met een van onze salesmanagers.